ટેકનોલોજી અને માનવ સંબંધો...
એક કોલેજીયન યુવક કોલેજમાં રજા હોવાથી આજે ઘરે હતો.
યુવકના દાદાએ યુવકને કહ્યુ...
" બેટા, મારે નવા ચશ્મા લેવાના છે તું મારી સાથે ચાલને ?"
મોબાઇલ પર ચેટીંગ કરતા યુવકને દાદાની આ
દરખાસ્ત ન ગમી.
એમણે દાદાને કહ્યુ...
" દાદાજી, જમાનાની સાથે હવે તમારી જાતને પણ બદલો અને આધુનિક ટેકનોલેજીનો ઉપયોગ કરતા થાવ.
ચશ્મા ખરીદવા માટે હવે દુકાન સુધી લાંબા થવાની અને સમય બગાડવાની કોઇ જરૂર નથી."
દાદાએ આશ્વર્ય સાથે કહ્યુ,
" શું વાત છે બેટા ?
દુકાને ગયા વગર પણ ચશ્માની ખરીદી થઇ શકે ? "
યુવાને જરા રુઆબ સાથે કહ્યુ...
" દાદા, અહીંયા આવો, મારી
બાજુમાં બેસો, હું તમને સમજાવુ. આ મોબાઇલ
ઇન્ટરનેટનો ઉપયોગ કરીને તમે બધી જ વસ્તુઓ ઘરે
બેઠા ખરીદી શકો છો. જુદી-જુદી ઓનલાઇન સેવા પુરી પાડતા ડીપાર્ટમેન્ટલ સ્ટોર પરથી તમે ખાલી ચશ્મા જ નહી. કરીયાણુ, કપડા, ઇલેક્ટ્રોનિક્સ
આઇટમ બધુ જ ખરીદી શકો છો. હવે તમારી
જુનવાણી પધ્ધતિને પડતી મુકો અને આ આધુનિક
પધ્ધતિ અપનાવો એટલે તમે ઘરે બેઠા જરૂરીયાત
મુજબની બધી જ વસ્તુઓ ખરીદી શકો."
દાદાએ યુવાન પૌત્રની બધી વાત ધ્યાનથી
સાંભળી પછી હળવેકથી કહ્યુ, " બેટા, તારી વાત તો
સાચી છે કે આ ઓનલાઇન ખરીદી કરવાથી આપણો
સમય બચે છે અને થોડું ડીસ્કાઉન્ટ પણ મળે એટલે પૈસા
પણ બચે.
પણ સમય અને પૈસા બચાવવા જતા જેના
વગર જીવવું મુશ્કેલ છે એવો માનવીય સંબંધ છુટી જાય
છે એનું શું ?
યુવકને કંઇ ન સમજાયુ એટલે એણે દાદાને
કહ્યુ,
"તમે શું કહેવા માંગો છો એની કંઇ ખબર નથી પડતી."
દાદાએ યુવકના ખભે હાથ મુકતા કહ્યુ,
"બેટા, હમણા
થોડા દિવસ પહેલા હું બીમાર પડ્યો.
રોજ
શાકભાજી લેવા હું જતો પણ હું બીમાર પડ્યો એટલે
તારા પપ્પા ગયેલા.
શાકભાજીવાળાને મારી
બીમારીની ખબર પડી તો એ સાંજે એમની દુકાન
બંધ કરીને મારી ખબર કાઢવા માટે આપણી ઘરે
આવેલો
અને મારી પથારી પાસે બેસીને મને
સાંત્વના આપેલી.
થોડા વર્ષો પહેલા થોડો સમય
આપણે નાણાકીય તંગીનો ભોગ બનેલા
ત્યારે
આપણા કરીયાણાવાળાએ આખા વર્ષનું કરીયાણું
ઉધાર આપેલુ
અને પૈસા આપવાની કોઇ ચિંતા ન
કરતા એમ કહેલું.
જ્યારે તું નાનો હતો ત્યારે હું તને
સાથે લઇને એ કરીયાણાવાળાને ત્યાં ખરીદી કરવા
માટે જતો.
એ ઓછુ ભણેલો કરીયાણાવાળો હંમેશા
હસતા હસતા તને ચોકલેટ કે પેંડો પણ આપતો
અને
ક્યારેય બીલમાં ચોકલેટ-પેંડાની રકમ ઉમેરતો
નહોતો.
યુવક એકધ્યાન થઇને દાદાની વાત સાંભળી રહ્યો
હતો. દાદાએ વાત આગળ વધારી
" બેટા,
કાપડવાળાને ત્યાં ખરીદી કરવા જઇએ ત્યારે એકાદ
બે ઓળખીતા માણસો મળી જ જતા
અને એની સાથે
વાત કરવાનો મોકો પણ મળી જતો. હૈયામાં
ધરબાઇને ભરેલી કેટલીક વાતો ત્યાં સહજતાથી
ઠલવાઇ જતી
અને હૈયુ હળવું ફુલ થઇ જતું.
જેને ત્યાંથી
આપણે નીયમિત ખરીદીઓ કરતા એ બધા આપણા
સુખના કે દુ:ખના પ્રસંગમાં ભાગીદાર થતા હતા.
હવે
મને જણાવ તારી ઓનલાઇન ખરીદીમાં આવી
સુવિધા મળે ખરી ?
યુવાન કોઇ જવાબ ન આપી શક્યો.
બાળપણની
કેટલીક ઘટનાઓ યુવકના માનસપટ પર ઉભરી આવી.
અને દાદાજીને એણે એટલું જ કહ્યુ,
"ચાલો દાદાજી
હું આપની સાથે આવુ આપણે ચશ્માવાળા ભાઇની
દુકાને જઇને એમની ચા પી આવીએ
અને તમારા
ચશ્મા લઇ આવીએ.
રસ્તામાં તમારા એકાદ બે
ભાઇબંધો મળી જશે તો એને મળી પણ આવીએ."
મિત્રો, જરા વિચાર કરવાની જરૂર છે કે સમય અને
પૈસા બચાવવાની દોડમાં આપણે માણસ મટીને
મશીન તો નથી બની ગયા ને?
કારણકે જો મશીન
બની જઇશું તો ગમે એટલા પૈસા બચાવ્યા હોય કે ગમે
એટલો સમય બચાવ્યો હોય તો પણ સંબંધ વગર પૈસા
અને સમયનું કરીશું શું ?
ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ જરૂર
કરીએ
પણ માનવ સંપર્કો સાવ તુટી ન જાય એ પણ
જરૂરી છે...!
યુવકના દાદાએ યુવકને કહ્યુ...
" બેટા, મારે નવા ચશ્મા લેવાના છે તું મારી સાથે ચાલને ?"
મોબાઇલ પર ચેટીંગ કરતા યુવકને દાદાની આ
દરખાસ્ત ન ગમી.
એમણે દાદાને કહ્યુ...
" દાદાજી, જમાનાની સાથે હવે તમારી જાતને પણ બદલો અને આધુનિક ટેકનોલેજીનો ઉપયોગ કરતા થાવ.
ચશ્મા ખરીદવા માટે હવે દુકાન સુધી લાંબા થવાની અને સમય બગાડવાની કોઇ જરૂર નથી."
દાદાએ આશ્વર્ય સાથે કહ્યુ,
" શું વાત છે બેટા ?
દુકાને ગયા વગર પણ ચશ્માની ખરીદી થઇ શકે ? "
યુવાને જરા રુઆબ સાથે કહ્યુ...
" દાદા, અહીંયા આવો, મારી
બાજુમાં બેસો, હું તમને સમજાવુ. આ મોબાઇલ
ઇન્ટરનેટનો ઉપયોગ કરીને તમે બધી જ વસ્તુઓ ઘરે
બેઠા ખરીદી શકો છો. જુદી-જુદી ઓનલાઇન સેવા પુરી પાડતા ડીપાર્ટમેન્ટલ સ્ટોર પરથી તમે ખાલી ચશ્મા જ નહી. કરીયાણુ, કપડા, ઇલેક્ટ્રોનિક્સ
આઇટમ બધુ જ ખરીદી શકો છો. હવે તમારી
જુનવાણી પધ્ધતિને પડતી મુકો અને આ આધુનિક
પધ્ધતિ અપનાવો એટલે તમે ઘરે બેઠા જરૂરીયાત
મુજબની બધી જ વસ્તુઓ ખરીદી શકો."
દાદાએ યુવાન પૌત્રની બધી વાત ધ્યાનથી
સાંભળી પછી હળવેકથી કહ્યુ, " બેટા, તારી વાત તો
સાચી છે કે આ ઓનલાઇન ખરીદી કરવાથી આપણો
સમય બચે છે અને થોડું ડીસ્કાઉન્ટ પણ મળે એટલે પૈસા
પણ બચે.
પણ સમય અને પૈસા બચાવવા જતા જેના
વગર જીવવું મુશ્કેલ છે એવો માનવીય સંબંધ છુટી જાય
છે એનું શું ?
યુવકને કંઇ ન સમજાયુ એટલે એણે દાદાને
કહ્યુ,
"તમે શું કહેવા માંગો છો એની કંઇ ખબર નથી પડતી."
દાદાએ યુવકના ખભે હાથ મુકતા કહ્યુ,
"બેટા, હમણા
થોડા દિવસ પહેલા હું બીમાર પડ્યો.
રોજ
શાકભાજી લેવા હું જતો પણ હું બીમાર પડ્યો એટલે
તારા પપ્પા ગયેલા.
શાકભાજીવાળાને મારી
બીમારીની ખબર પડી તો એ સાંજે એમની દુકાન
બંધ કરીને મારી ખબર કાઢવા માટે આપણી ઘરે
આવેલો
અને મારી પથારી પાસે બેસીને મને
સાંત્વના આપેલી.
થોડા વર્ષો પહેલા થોડો સમય
આપણે નાણાકીય તંગીનો ભોગ બનેલા
ત્યારે
આપણા કરીયાણાવાળાએ આખા વર્ષનું કરીયાણું
ઉધાર આપેલુ
અને પૈસા આપવાની કોઇ ચિંતા ન
કરતા એમ કહેલું.
જ્યારે તું નાનો હતો ત્યારે હું તને
સાથે લઇને એ કરીયાણાવાળાને ત્યાં ખરીદી કરવા
માટે જતો.
એ ઓછુ ભણેલો કરીયાણાવાળો હંમેશા
હસતા હસતા તને ચોકલેટ કે પેંડો પણ આપતો
અને
ક્યારેય બીલમાં ચોકલેટ-પેંડાની રકમ ઉમેરતો
નહોતો.
યુવક એકધ્યાન થઇને દાદાની વાત સાંભળી રહ્યો
હતો. દાદાએ વાત આગળ વધારી
" બેટા,
કાપડવાળાને ત્યાં ખરીદી કરવા જઇએ ત્યારે એકાદ
બે ઓળખીતા માણસો મળી જ જતા
અને એની સાથે
વાત કરવાનો મોકો પણ મળી જતો. હૈયામાં
ધરબાઇને ભરેલી કેટલીક વાતો ત્યાં સહજતાથી
ઠલવાઇ જતી
અને હૈયુ હળવું ફુલ થઇ જતું.
જેને ત્યાંથી
આપણે નીયમિત ખરીદીઓ કરતા એ બધા આપણા
સુખના કે દુ:ખના પ્રસંગમાં ભાગીદાર થતા હતા.
હવે
મને જણાવ તારી ઓનલાઇન ખરીદીમાં આવી
સુવિધા મળે ખરી ?
યુવાન કોઇ જવાબ ન આપી શક્યો.
બાળપણની
કેટલીક ઘટનાઓ યુવકના માનસપટ પર ઉભરી આવી.
અને દાદાજીને એણે એટલું જ કહ્યુ,
"ચાલો દાદાજી
હું આપની સાથે આવુ આપણે ચશ્માવાળા ભાઇની
દુકાને જઇને એમની ચા પી આવીએ
અને તમારા
ચશ્મા લઇ આવીએ.
રસ્તામાં તમારા એકાદ બે
ભાઇબંધો મળી જશે તો એને મળી પણ આવીએ."
મિત્રો, જરા વિચાર કરવાની જરૂર છે કે સમય અને
પૈસા બચાવવાની દોડમાં આપણે માણસ મટીને
મશીન તો નથી બની ગયા ને?
કારણકે જો મશીન
બની જઇશું તો ગમે એટલા પૈસા બચાવ્યા હોય કે ગમે
એટલો સમય બચાવ્યો હોય તો પણ સંબંધ વગર પૈસા
અને સમયનું કરીશું શું ?
ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ જરૂર
કરીએ
પણ માનવ સંપર્કો સાવ તુટી ન જાય એ પણ
જરૂરી છે...!
Comments
Post a Comment